In de filmreeks ‘Brein op Beeld’ nemen Kriterion en stichting Brein in Beeld je mee in de wondere wereld van de hersenen, weergegeven in film. In elke editie van het maandelijkse evenement, dat drie keer plaats zal vinden, wordt een film vertoond rond een hersen-gerelateerd thema dat interessant en relevant is voor zowel de wetenschap als voor iedere geïnteresseerde leek. Elke film wordt ingeleid door een neurowetenschapper die kort zal vertellen over diens onderzoek en vragen zal beantwoorden van het publiek.
Kriterion is een filmtheater en café dat sinds de oprichting in 1945 gerund wordt door uitsluitend studenten. De vereniging opereert zonder subsidies en winstoogmerk, en streeft ernaar haar medewerkers in financieel opzicht te steunen tijdens hun studie. Kriterion biedt studenten de mogelijkheid om ervaring op te doen in een breed scala aan functies, variërend van barmedewerker en bestuurslid tot programmeur en vormgever. Daarnaast beoogt de vereniging de bezoeker een breed en verdiepend programma te bieden, zowel in de bioscoop als in het café. Kijk voor meer informatie op www.kriterion.nl.
Voor de tweede editie van Brein op Beeld screenen we ‘Paprika’. Lees verder voor een kijkje in deze fantastisch, goed ontvangen film.
De wereld van de dromen kan een ongelooflijk venster op de psyche zijn, dat iemands diepste verlangens, aspiraties en onderdrukte herinneringen laat zien. Een hoopvol technologisch lab heeft de “DC Mini” ontwikkeld, een apparaatje dat in de dromen van anderen kan kijken. Atsuko Chiba en Kosaku Tokita hebben onvermoeibaar gewerkt aan de ontwikkeling van deze technologie, in de hoop deze te kunnen gebruiken om de geest van patiënten diepgaand te onderzoeken en hen te helpen genezen van hun psychische stoornissen.
Toegang hebben tot de diepste uithoeken van iemands geest gaat echter gepaard met een enorme verantwoordelijkheid. In de verkeerde handen kan de DC Mini gebruikt worden als een vorm van psychologisch terrorisme en mentale instortingen veroorzaken in de geest van de doelwitten. Wanneer deze technologie wordt gestolen en mensen in hun omgeving zich vreemd gaan gedragen, weten Atsuko en Kosaku dat ze een serieus probleem hebben. Ze roepen de hulp in van officier Konakawa, die deze experimentele therapie heeft gekregen, en gaan zowel in de echte wereld als in de droomwereld op zoek naar hun mentale terrorist.
Fictie daargelaten, in hoeverre is het beïnvloeden van dromen en slaap eigenlijk écht mogelijk met de huidige wetenschappelijke kennis? Voor een antwoord op deze vraag kunnen we goed terecht bij slaaponderzoeker dr. Lucia Talamini. Dr. Talamini is hoofdonderzoeker bij het Sleep and Memory Lab van de Universiteit van Amsterdam en doet daar onderzoek op het raakvlak van slaap, geheugen, en emoties. Daarnaast doet het lab onderzoek met een closed-loop neurostimulation systeem waarmee in real-time verschillende aspecten van de slaap beïnvloed kunnen worden. Met deze techniek, ontwikkeld onder leiding van dr. Talamini, kunnen onderzoekers in het lab (en wellicht in de toekomst ook buiten het lab) sleutelen aan onze slaapdiepte of geheugen.
‘Beleef het Brein van Escher’ keert terug! De voorgaande edities in 2019 en 2020 waren volledig uitverkocht en een daverend succes (zie ook het verslag van 2019). Wij zijn daarom heel blij om aan te kunnen kondigen dat wij, in samenwerking met Escher in het Paleis in Den Haag, de derde editie van deze avond zullen organiseren op dinsdag 10 mei 2022.
De intrigerende prenten van M.C. Escher zijn wereldberoemd. Zijn kunstwerken laten het onmogelijke echt lijken: hij maakt oneindige trappen, verandert vogels in vissen, en laat handen elkaar tekenen. Hoe creëerde Escher deze optische illusies? Was er iets bijzonders aan de hand met zijn ogen of met het deel van zijn hersenen dat een rol speelt bij het waarnemen van ruimtelijke structuren? Of had hij een andere manier gevonden om onze hersenen voor de gek houden?
Professor Jan Dirk Blom is bijzonder hoogleraar aan de universiteit van Leiden en neemt ons deze avond mee in de wereld van Escher. Hij is gefascineerd door hallucinaties, illusies, en andere mispercepties, in het bijzonder in het kader van kunst. Tijdens een lezing vertelt hij ons meer over perceptie en optische illusies aan de hand van de kunstwerken van Escher, die je vervolgens zelf in het museum kunt bewonderen. De zalen van het museum worden hiervoor exclusief voor ons opengesteld! We sluiten af met een gezamenlijk moment om je laatste vragen te kunnen stellen.
In de filmreeks ‘Brein op Beeld’ nemen Kriterion en stichting Brein in Beeld je mee in de wondere wereld van de hersenen, weergegeven in film. In elke editie van het maandelijkse evenement, dat drie keer plaats zal vinden, wordt een film vertoond rond een hersen-gerelateerd thema dat interessant en relevant is voor zowel de wetenschap als voor iedere geïnteresseerde leek. Elke film wordt ingeleid door een neurowetenschapper die kort zal vertellen over diens onderzoek en vragen zal beantwoorden van het publiek.
Kriterion is een filmtheater en café dat sinds de oprichting in 1945 gerund wordt door uitsluitend studenten. De vereniging opereert zonder subsidies en winstoogmerk, en streeft ernaar haar medewerkers in financieel opzicht te steunen tijdens hun studie. Kriterion biedt studenten de mogelijkheid om ervaring op te doen in een breed scala aan functies, variërend van barmedewerker en bestuurslid tot programmeur en vormgever. Daarnaast beoogt de vereniging de bezoeker een breed en verdiepend programma te bieden, zowel in de bioscoop als in het café. Kijk voor meer informatie op www.kriterion.nl.
De eerste editie van Brein op Beeld, genaamd ‘Geestverruimers in de wetenschap’, zal in het teken staan van het wetenschappelijk onderzoek naar psychedelica. Na wijdverspreid enthousiasme over de geestverruimende effecten van psychedelica in de sixties heeft de ‘War on Drugs’ het onderzoek naar psychedelica grotendeels naar de achtergrond gedrukt. Sinds een aantal jaar is er echter sprake van een psychedelische renaissance. Psychedelica zoals psilocybine, LSD, of Ayahuasca leiden in veel mensen tot betekenisvolle en spirituele ervaringen en er lijkt zelfs bewijs te zijn voor een positief effect voor mensen met een psychische stoornis zoals depressies of verslavingen.
Maar hoe werkt zulke psychedelica eigenlijk in je hersenen, en wat kan wetenschappelijk onderzoek naar psychedelica ons überhaupt leren over de kern van een psychedelische ervaring? Dit zijn de vragen die centraal staan in Descending the Mountain (2021), een documentaire van Maartje Nevejan waarin een Zwiterse psychiater samenwerkt met een Zen-meester om een wetenschappelijk onderzoek op te zetten naar de effecten van psychedelica op Boeddhistische Zen-beoefenaars in een klooster op de Zwitserse berg Mount Rigi. De film zal worden ingeleid door Dr. Michiel van Elk, universitair docent en onderzoeker aan de Universiteit Leiden. Dr. Van Elk ontving recentelijk een prestigieuze Vidi-beurs om als een van de eersten binnen Nederland de psychische en neurowetenschappelijke effect van psychedelica op grote schaal te onderzoeken.
Wetenschapper Michiel van Elk komt een introductie geven!
Wat informatie van hem valt hieronder te vinden:
‘Ga op zoek naar extase’, zegt neurowetenschapper en filosoof Michiel van Elk. Door zijn psychedelische Ayahuasca-trips ontdekte hij hoe weinig de neurowetenschap eigenlijk weet over de relatie tussen lichaam en geest.
Ayahuasca wordt door diverse inheemse stammen gezien als een middel dat de ziel tijdelijk bevrijdt van het lichaam, zodat je vrij rond kunt bewegen door ‘andere werkelijkheden’. Op Thinking Planet vertelt Van Elk over extatische ervaringen en waarom deze zo’n mooi bijproduct zijn van ons brein.
Michiel van Elk studeerde filosofie en psychologie, en is docent en onderzoeker aan de Universiteit Leiden. Recentelijk verscheen zijn boek Extase: over de Godhelm en andere religieuze experimenten, waarin hij onderzoek doet naar de aard en betekenis van religieuze en spirituele ervaringen. Hoe en waarom is de mens in staat is om zichzelf te ontstijgen?
Bent u al bekend met de Brein in Beeld nieuwsbrief? Hierin komen verschillende onderwerpen rondom één overkoepelend thema aan bod en vindt u leuke puzzels, weetjes, tips en prijsvragen. Daarnaast wordt u op de hoogte gehouden van alle plannen en evenementen van Brein in Beeld! Benieuwd? Schrijf u dan nu in via onderstaande link en ontvang de nieuwsbrief twee keer per jaar automatisch in uw mailbox!
Deze week zetten we onze vrijwilligers Hanna Brekelmans, Lyduine Collij en Stefanos Prouskas in het zonnetje! Lees hun verhaal om te leren hoe zij bij BiB zijn gekomen en wat zij bij ons doen.
De professionele foto’s zijn gemaakt door Antoinette Jonkman en de interviews zijn geschreven door Liana Grobben.
Op zondag 16 januari verschijnt alweer de laatste aflevering van ‘Over de Kop’, een podcast serie van vijf weken met iedere week een begrijpelijke aflevering over die onbegrijpelijke grijze massa in je hersenpan. In deze aflevering zullen neurowetenschappers (en boegbeelden van Brein in Beeld) Hanneke Hulst en Jeroen Geurts ons bijpraten over de voortgang en successen die zijn behaald in het onderzoek naar de chronische hersenziekte multiple sclerose (MS). Weten we al meer over de oorzaak van MS? Is er al zicht op een medicijn dat MS kan genezen? Ook nemen ze ons mee in de uitdagingen die ze beiden ervaren als onderzoekers: moeten we bijvoorbeeld investeren in preventie of in genezing? Hanneke Hulst, die helaas de ziekte van dichtbij meemaakte, neemt ons mee in haar onderzoek naar cognitieve stoornissenbij MS. Ze pleit voor meer onderzoek naar het remmen van symptomen bij MS. Jeroen Geurts betoogt dat we ons moeten focussen op de oorzaak van MS.
Waar ze het unaniem over eens zijn? Het feit dat wetenschap van beide kanten komt: de wetenschap helpt de patiënt, maar de patiënt helpt ook de wetenschap en moet bij het onderzoeksproces betrokken worden. Het ultieme doel is natuurlijk om MS in de kiem te smoren, maar wat daarbij komt kijken en hoe ver we al zijn? Dit en meer hoort u in de vijfde aflevering van ‘Over de Kop’.
Hoe zit dat nou? Je bent biologisch geboren als een vrouw, maar voelt je een man? Deze en meer vragen behandelen we op 9 januari in de volgende aflevering van de podcastreeks ‘Over de Kop’.
Dr. Baudewijntje Kreukels doet al jaren hersenonderzoek naar dit onderwerp om beter te begrijpen of en waar genderidentiteit en genderdysforie terug te zien zijn in de hersenen. Zien we bijvoorbeeld verschillen tussen transgender personen en cisgender personen, en wat is de invloed van hormoonbehandelingen? Waarom willen we dit eigenlijk weten?
In deze aflevering zal dr. Baudewijntje Kreukels ook dieper ingaan op het belang van bewustzijn van de ‘genderhokjes’ in onze samenleving. Wat weten we al, en welke vragen moeten we in de toekomst nog beantwoorden? U hoort het allemaal in de volgende aflevering van ‘Over de Kop’.
Vanaf 9 januari te vinden op Spotify: https://open.spotify.com/show/03X8BkBasUOqzP44UzkOgS?si=f4407e4f36a2481d
Op 2 januari verschijnt alweer de derde aflevering van ‘Over de Kop’, een podcast serie van vijf weken met iedere week een begrijpelijke aflevering over die onbegrijpelijke grijze massa in je hersenpan. Deze keer zal prof. dr. Iris Sommer, hoogleraar psychiatrie en auteur ons meer vertellen over haar onderzoek naar de psychiatrische aandoening schizofrenie en hallucinaties. Waarom hallucineren mensen eigenlijk? En hoe (ab)normaal is dit?
Ook vertelt ze over de rol die onze darmen kunnen spelen in de cruciale strijd tegen hersenaandoeningen en over de verschillen tussen het mannen- en vrouwenbrein. Wist je bijvoorbeeld dat de hersenen van vrouwen en mannen verschillen in grootte en werking, maar dat dit geen invloed heeft op het gemiddelde IQ van deze twee groepen? Hoe zit dat eigenlijk? En waar komen die verschillen in de hersenen dan vandaan?
Antwoord krijgen op deze vragen is zeer belangrijk zodat we beter weten hoe we kunnen ingrijpen bij aandoeningen als schizofrenie. Een mogelijke sleutel in de behandeling van schizofrenie is, gek genoeg, de darmen. Maar is dat wel zo gek? De darmen staan namelijk in nauw contact met de hersenen en zijn ook nog eens vrij makkelijk te beïnvloeden. Iris neemt ons mee in haar recent gestarte onderzoek, naar de rol van de darmen bij meerdere hersenaandoeningen. Hoe kunnen we door de darmen te beïnvloeden ingrijpen op hersenaandoeningen als depressie, schizofrenie of de ziekte van Parkinson? En wat verwacht zij zelf te vinden in dit onderzoek? Dit en meer hoort u in de derde aflevering van ‘Over de Kop’.
Vanaf zondag 2 januari te vinden op de volgende kanalen (waar ook de vorige afleveringen te beluisteren zijn):
In de filmreeks ‘Brein op Beeld’ nemen Kriterion en stichting Brein in Beeld je mee in de wondere wereld van de hersenen, weergegeven in film. In elke editie van het maandelijkse evenement, dat drie keer plaats zal vinden, wordt een film vertoond rond een hersen-gerelateerd thema dat interessant en relevant is voor zowel de wetenschap als voor iedere geïnteresseerde leek. Elke film wordt ingeleid door een neurowetenschapper die kort zal vertellen over diens onderzoek en vragen zal beantwoorden van het publiek.
Hoe zit dat nou? Je bent biologisch geboren als een vrouw, maar voelt je een man? Deze en meer vragen behandelen we op 9 januari in de volgende aflevering van de podcastreeks ‘Over de Kop’.