Brein op Beeld | Descending the Mountain
28 maart 2022 Actueel, BiB Public
In de filmreeks ‘Brein op Beeld’ nemen Kriterion en stichting Brein in Beeld je mee in de wondere wereld van de hersenen, weergegeven in film. In elke editie van het maandelijkse evenement, dat drie keer plaats zal vinden, wordt een film vertoond rond een hersen-gerelateerd thema dat interessant en relevant is voor zowel de wetenschap als voor iedere geïnteresseerde leek. Elke film wordt ingeleid door een neurowetenschapper die kort zal vertellen over diens onderzoek en vragen zal beantwoorden van het publiek.
Kriterion is een filmtheater en café dat sinds de oprichting in 1945 gerund wordt door uitsluitend studenten. De vereniging opereert zonder subsidies en winstoogmerk, en streeft ernaar haar medewerkers in financieel opzicht te steunen tijdens hun studie. Kriterion biedt studenten de mogelijkheid om ervaring op te doen in een breed scala aan functies, variërend van barmedewerker en bestuurslid tot programmeur en vormgever. Daarnaast beoogt de vereniging de bezoeker een breed en verdiepend programma te bieden, zowel in de bioscoop als in het café. Kijk voor meer informatie op www.kriterion.nl.
De eerste editie van Brein op Beeld, genaamd ‘Geestverruimers in de wetenschap’, zal in het teken staan van het wetenschappelijk onderzoek naar psychedelica. Na wijdverspreid enthousiasme over de geestverruimende effecten van psychedelica in de sixties heeft de ‘War on Drugs’ het onderzoek naar psychedelica grotendeels naar de achtergrond gedrukt. Sinds een aantal jaar is er echter sprake van een psychedelische renaissance. Psychedelica zoals psilocybine, LSD, of Ayahuasca leiden in veel mensen tot betekenisvolle en spirituele ervaringen en er lijkt zelfs bewijs te zijn voor een positief effect voor mensen met een psychische stoornis zoals depressies of verslavingen.
Maar hoe werkt zulke psychedelica eigenlijk in je hersenen, en wat kan wetenschappelijk onderzoek naar psychedelica ons überhaupt leren over de kern van een psychedelische ervaring? Dit zijn de vragen die centraal staan in Descending the Mountain (2021), een documentaire van Maartje Nevejan waarin een Zwiterse psychiater samenwerkt met een Zen-meester om een wetenschappelijk onderzoek op te zetten naar de effecten van psychedelica op Boeddhistische Zen-beoefenaars in een klooster op de Zwitserse berg Mount Rigi. De film zal worden ingeleid door Dr. Michiel van Elk, universitair docent en onderzoeker aan de Universiteit Leiden. Dr. Van Elk ontving recentelijk een prestigieuze Vidi-beurs om als een van de eersten binnen Nederland de psychische en neurowetenschappelijke effect van psychedelica op grote schaal te onderzoeken.
Wetenschapper Michiel van Elk komt een introductie geven!
Wat informatie van hem valt hieronder te vinden:
‘Ga op zoek naar extase’, zegt neurowetenschapper en filosoof Michiel van Elk. Door zijn psychedelische Ayahuasca-trips ontdekte hij hoe weinig de neurowetenschap eigenlijk weet over de relatie tussen lichaam en geest.
Ayahuasca wordt door diverse inheemse stammen gezien als een middel dat de ziel tijdelijk bevrijdt van het lichaam, zodat je vrij rond kunt bewegen door ‘andere werkelijkheden’. Op Thinking Planet vertelt Van Elk over extatische ervaringen en waarom deze zo’n mooi bijproduct zijn van ons brein.
Michiel van Elk studeerde filosofie en psychologie, en is docent en onderzoeker aan de Universiteit Leiden. Recentelijk verscheen zijn boek Extase: over de Godhelm en andere religieuze experimenten, waarin hij onderzoek doet naar de aard en betekenis van religieuze en spirituele ervaringen. Hoe en waarom is de mens in staat is om zichzelf te ontstijgen?