Eerste Brein in Beeld-webinar – ‘Thought for food’- groot succes

11 maart 2021 Actueel, BiB Public, In de media

Een terugblik op het thema: ‘slapend de lockdown door: goed voor je brein?’

Door: Wendelien Bergmans

Slaapprofessor Ysbrand van der Werf (afdeling Anatomie en Neurowetenschappen, Amsterdam UMC (VUmc) had op 24 februari jl. de primeur van  de eerste ‘Thought for Food’; een serie online lunchlezingen verzorgd door Brein in Beeld (BiB). Hij sprak over de basisprincipes voor een (goede) slaap en dat dit tijdens de huidige corona-crisis extra belangrijk is. Ook lichtte hij een tipje van de sluier over spannend onderzoek dat Amsterdam UMC uitvoert rondom slaap en COVID-19. Hij kwam tijdens het webinar niet meer toe aan de veelgevraagde slaapadviezen, maar heeft deze na afloop met BiB gedeeld. Deze willen we je natuurlijk niet onthouden en vind je onderaan dit bericht.

Slaap en de hersenen

Slaaponderzoekers onderscheiden drie belangrijke stadia in het verschil tussen wakker zijn en slapen: wakkere staat, REM-slaap en diepe slaap (ook wel de non-REM-slaap). Als we wakker zijn, zijn we fysiek actief en hebben we snelle hersenactiviteit. Dat wil zeggen dat onze hersencellen snel en veel met elkaar communiceren. Tijdens de diepe slaap is dat precies andersom; we zijn fysiek inactief en hebben een langzame hersenactiviteit. Tijdens de REM-slaap, ook wel de droomslaap genoemd, gebeurt er iets bijzonders. Er is dan sprake van een snelle hersenactiviteit en ondanks de gesloten oogleden, maken onze ogen snelle bewegingen. De hypothalamus en de hersenstam werken samen om de hersenen in de verschillende stadia van slaap te krijgen. Die samenwerking zorgt er min of meer voor dat de thalamus aan of uit wordt gezet. De thalamus bedient vervolgens de cortex (buitenste schors) van de hersenen. Het samenspel tussen hersenstam, hypothalamus, thalamus en de cortex bepaalt in welke toestand onze hersenen zich bevinden: slaap of waak.

Functies van slaap

Slapen is belangrijk. Het helpt lichaam en geest bij het herstellen van onze actieve wakkere staat, het besparen van energie en de regulatie van cognitieve en emotionele functies. Een andere belangrijke functie van je slaap, zeker tijdens de huidige pandemie, is helpen bij het onderhouden van het immuunsysteem. Tijdens de slaap is er een kleine opleving van het immuunsysteem gevolgd door een uitdoving. Deze toename en afname van activiteit lijkt onder andere belangrijk voor het in toom houden van auto-immuunziektes.

Momenteel wordt in het Amsterdam UMC gekeken naar de hersenen van mensen die zijn overleden aan de gevolgen van COVID-19. Zo hopen wetenschappers te kunnen achterhalen hoe een corona-infectie en de bijbehorende slaap- en vermoeidheidsklachten aan elkaar zijn gelinkt. Om dat te onderzoeken kan je bijvoorbeeld kijken naar de ernst van de COVID-infectie in het lichaam, de aanwezigheid van het virus in de hersenen en of het virus meer aanwezig is in delen van de hersenen die bij slaap zijn betrokken.

Gezonde slaap (tijdens de corona-crisis)

Wanneer spreken we van een goede nachtrust? Niet elk persoon heeft evenveel slaap nodig. Gemiddeld hebben mensen zeven en een half uur slaap nodig, maar sommige mensen hebben voldoende aan vijf uur slaap en een ander heeft juist meer dan negen uur slaap nodig. Het is belangrijk dat de slaap niet gefragmenteerd is. Dat wil zeggen; aaneengesloten slaap zonder constante onderbrekingen.

Merk je dat je minder goed bent gaan slapen sinds Corona de wereld op z’n kop heeft gezet? Hier vier tips van Ysbrand om optimaal te slapen tijdens corona.

• Zoek in deze periode uit hoeveel slaap je nodig hebt: hoelang lig je in bed zonder dat de slaap onderbroken wordt?
• Onthoud: de beste slaap heeft geenlangdurige onderbrekingen. Lig niet te lang in bed!
• Zet een wekker: slaap gedijt het best bij een vast ritme en vaste bedtijden. Ook in de weekenden!
• “Keep it easy on the coffee”, vooral na de lunch. En wat betreft alcohol: het ‘slaapmutsje’ helpt wel om in slaap te vallen, maar je slaapt lichter, oppervlakkiger en de slaap is minder rustgevend.
• Zorg voor lichaamsbeweging en blootstelling aan buitenlicht overdag, maar de laatste paar uur voor je bedtijd niet meer teveel inspanning en licht (denk ook aan tablets, laptops en telefoons).

En tot slot: als je een goeie slaper bent: doe wat je wilt! Niet iedereen hoeft strakke ritmes aan te houden, alcohol te stoppen, of ’s avonds te stoppen met youtuben. Daarentegen, als je slecht slaapt, volg dan bovenstaande tips; als die niet helpen, vraag dan je huisarts om een verwijzing naar een slaapexpert.

Wil je het hele webinar nog eens terugkijken? Dit kan via: Thought For Food – YouTube